Av. Ezgi EFENDİOĞLU

HUKUK KÖŞESİ / Av. Ezgi EFENDİOĞLU ÇİÇEK / [email protected]

Cumhuriyet tarihinde otuzdan fazla vergi affı düzenlenmiş ve hepimizin bildiği gibi son olarak, 03.08.2016 tarihinde kabul edilen 6736 sayılı yasa ile yeni bir vergi affı gündeme gelmiştir. Öncelikle belirtmek isteriz ki, “vergi affı” kavramı, ödenmemiş olan vergilerden tümüyle vazgeçileceği anlamına gelmemektedir. Bu kanun kapsamında vergi aslı aynen kalacak olup, geçmişten gelen cezalar ile bunların gecikme faizi ve gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilecektir. Gecikme zammı ve gecikme faizi yerine ise yurtiçi ÜFE oranıyla ilave tutar alınacaktır. Verginin türü ne olursa olsun bu kanun ile vatandaşa vergi borcunu taksitle veya daha az tutarla ödeme imkanı sağlanacaktır.

Motorlu taşıt vergileri, trafik para cezaları, karayollarından usulsüz geçişler, emlak vergisi ve prim borçları da 6736 sayılı kanun ile yapılandırma kapsamı altına alınmıştır. Vergi borcu olan vatandaşlar, 6736 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanunun” resmi gazetede yayımlanmasından sonra 31 Ekim 2016 tarihine kadar ilgili vergi dairelerine başvurabilirler. 31 Ekim 2016 tarihine kadar başvuruda bulunmayanlar bu tarihten sonra yapılandırmadan yararlanamayacaklardır.

Üzerinde durulması gereken başkaca bir konu da, vatandaşın bu tür borçları için dava açmış olduğu durumlarda ilgili yasadan yararlanıp yararlanamayacağı sorunudur. İlgili yasadan yararlanmak isteyen vatandaşların, açmış oldukları davadan feragat etmeleri şartı aranmaktadır. Madde metni tam olarak şöyledir:

(1) Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda; vergilerin/gümrük vergilerinin % 50’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla vergilerin/gümrük vergilerinin % 50’si, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında da bu fıkra hükmü uygulanır.

(2) Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ilgisine göre itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, bu maddeye göre ödenecek alacak asıllarının tespitinde, bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla tarhiyatın/tahakkukun bulunduğu en son safhadaki tutar esas alınır.

Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce verilmiş en son kararın;

a) Terkine ilişkin karar olması hâlinde, ilk tarhiyata/tahakkuka esas alınan vergilerin/gümrük vergilerinin % 20’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla vergilerin/gümrük vergilerinin kalan % 80’inin, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının,

b) Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması hâlinde, tasdik edilen vergilerin/gümrük vergilerinin tamamı, terkin edilen vergilerin/gümrük vergilerinin % 20’si ile bu tutarlara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla terkin edilen vergilerin/gümrük vergilerinin kalan % 80’i, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının, tahsilinden vazgeçilir. Ancak, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde birinci fıkra hükmü, kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde ise onanan kısım için bu fıkranın (b) bendi, bozulan kısım için birinci fıkra hükmü uygulanır.

Kanun maddesinden de anlaşıldığı gibi, kanunun yayımlandığı tarih itibariyle dava aşamasında olan vergi borçları için de yapılandırma getirilmiş, ancak yapılacak indirimlerin davanın ilk derece mahkemesinde veya temyiz aşamasında olup olmadığına göre belirleneceği hüküm altına alınmıştır. Danıştay nezdinde olan davalar için ilk derece mahkeme kararının tasdik veya terkin olup olmamasına göre farklı oranlarda indirimler mevcuttur.

Bunun yanısıra henüz kesinleşmemekle beraber devam eden incelemeler için de yapılandırma imkanı tanınmıştır. İncelemeler sonuçlandıktan sonra ortaya çıkan rakam üzerinden yarı yarıya indirim yapılabilecek.

Birkaç gün içinde Resmi Gazetede yayımlanması beklenen kanun ile birçok vatandaş vergi borçlarını indirimden yararlanarak ödeme imkanına sahip olacaktır. Ancak, neredeyse 4-5 yılda bir gündeme gelen vergi affı, vergi ödevini gönüllü yerine getiren ve bu sayede düzenli ödeme yapan vatandaşlar için de mevcut vergi sistemine olan güveni sarsacak niteliğe dönüşmektedir. Kanımızca, vergisini düzenli ödeyen vatandaşlar için de devletin, bir nevi ödül mahiyetinde olacak adımlar atması gerekmektedir.