Av. Ezgi EFENDİOĞLU

HUKUK KÖŞESİ / Av. Ezgi EFENDİOĞLU ÇİÇEK / [email protected]

Vasiyetname; mirasbırakanın, ölümünden sonra hüküm ifade etmesini istediği iradesini açıklaması anlamına gelir.

Mirasbırakan, kendi iradesi olan bu vasiyetnameyi ölümüne kadar her zaman serbestçe geri alabilir.

Vasiyetnameler, resmi, el yazılı ve sözlü vasiyetnameler olmak üzere ayrılır. Sözlü vasiyetnameler istisnai olup, resmi ve el yazılı vasiyetnameler ise olağan vasiyetname türleridir.

Resmi vasiyetnameler; noter, sulh hakimi ya da yetkili memur önünde, iki tanığın katılmasıyla yapılan vasiyetnamelerdir. Medeni Kanunumuza göre, fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar, okur-yazar olmayanlar, mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri, resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine resmi memur veya tanık olarak katılamazlar. Mutlak katılma yasağı olarak tanımlanan bu hallerde, Medeni Kanunda yazılan bu kişilerin vasiyetnamenin yapılmasına katılmaları durumunda vasiyetnamenin iptal edilebilmesi söz konusu olacaktır.

Şu halde resmi vasiyetname yapılmasına hiçbir suretle katılmaları mümkün olmayan kişileri; okur-yazar olmayan, kamu hizmetlerinden yasaklı olan ve fiil ehliyeti bulunmayan kişiler olarak saymamız mümkündür. Bu kişiler vasiyetnamelerin düzenlenmesinde tanık veya resmi memur olarak bulunamazlar. Aksi halde vasiyetnamenin iptali gündeme gelecektir. Bir diğer konu ise, mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımlarının, kardeşleri ve bunların eşlerinin sadece belirli bir kimsenin resmi vasiyetnamelerine katılması mümkün kılınmıştır.

Eşlerin, birbirlerinin yapmış olduğu vasiyetnameye katılma yasağı, evlilik devam ettiği sürece vardır. Boşanma halinde bu yasak ortadan kalkar ve eski eşler birbirlerinin vasiyetnamelerine tanık olarak katılabilirler. Evlatlıklar ve evlat edinenler, resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine katılması yasaklı kişiler olarak Medeni Kanunda gösterilmemiştir. Ancak, evlatlıkların ve evlat edinenlerin birbirlerine karşı her türlü mirasçılık hakkı olduğu yasa gereği açık olduğundan, vasiyetnameye katılma yasağının bu kişiler için de geçerli olması gerekmektedir.

El yazılı vasiyetnameler ise, başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısıyla yazmış olduğu, o günün tarihi ve mirasbırakanın imzasını içeren vasiyetnamelerdir. Sadece imzanın mirasbırakanın imzası olması yeterli değildir. Tüm içeriğin mirasbırakan tarafından kendi el yazısı ile yazılması zorunludur. Uygulamada el yazılı vasiyetnamelerin tercih edilmesinin sebebi; kolay hazırlanabilir olması, gizli oluşu ve masrafı olmamasıdır. Ancak bu kolaylıkların yanında bazı sorunları da beraberinde getirmesi mümkündür. Örneğin el yazılı vasiyetnamenin kaybolma olasılığı çok yüksektir. Bunun yanında kötü niyetli kişiler tarafından tahrif edilmeleri mümkündür.

Vasiyetname türlerinden bir diğeri sözlü vasiyetnamedir.

Yazımızın başında da değindiğimiz gibi sözlü vasiyetname, resmi ve el yazılı vasiyetnameden farklı olarak istisnai bir vasiyetname türüdür. Mirasbırakan, ancak yakın ölüm tehlikesi, hastalık, savaş, doğal afet gibi olağanüstü hallerde resmi veya el yazılı vasiyetname hazırlayamaması durumunda sözlü vasiyetname yoluna başvurabilir.

Sözlü vasiyetname, mirasbırakanın son arzularını aynı anda iki tanık önünde açıklaması şekliyle yapılır. Tanıklardan biri vasiyetçinin (mirasbırakanın) kendilerine beyan ettiği son arzularını, bu beyanın yapıldığı yeri ve tarihi de belirtmek suretiyle yazıp imza altına alır. Bu metni diğer tanık da imzalamak zorundadır.

Hazırlanıp imzalanan bu metin, derhal sulh ya da asliye mahkemesine verilir. Olağanüstü durumlarda düzenlenen sözlü vasiyetname, sonradan bu olağanüstü durumun son bulmasıyla mirasbırakanın resmi ya da elyazılı vasiyetname yapma imkanı doğarsa, bu tarihten itibaren bir ay geçmekle sözlü vasiyetname hükümden düşer.

Vasiyetname türlerinden kısaca bahsetmiş olmakla, bir sonraki yazımızda vasiyetnamenin iptali davalarıyla ilgili okuyucularımızı bilgilendirmeyi umuyoruz.