Fikret Çoban

Hayata Dair / Fikret ÇOBAN

Fotoğraflar dondurulmuş anlardır. Hepimiz bazen geçmiş fotoğraflarıımızdaki çocuk yüzümüze, sonraki yüzlerimize gözlerimiz yoruluncaya kadar bakar dururuz .Ne buluruz onda ki bizi kendine çeker durur.

O fotoğraflardaki bir kare, bir bakış, bir gülüş bir ömürdür; bin kelimedir. Yazsan kitabı yazılır. Benim de öyle kitabı yazılacak fotoğraflarım, anlık bakışlarım vardır.

Bizim kendimiz ya da aile fotoğramız böyle bizi bağlıyor da, yaşıyor olduğumuz Cumhuriyetin, Atatürk’ün anıdan çok tarih olmuş, bir an’a değil bir tarihe, çağa kaydolmuş siyah-beyaz fotoğraflarını nasıl anlatacağız?

Anlatayım, hem bir kitaptan hem bir fotoğraftan iz sürerek anlatayım… Hani Atatürk ‘ün Cumhuriyetin 7. kuruluş yılında ziyaret ettiği İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencileriyle çektirdiği bir fotoğraf vardır. “Dün Takvimde Biter” kitabının kapağındaki fotoğraf.

Fotoğraflar geçmişte kalmış, bitmiş anlar değildir. Gelecektir, iz sürmektir, ‘nerden gelip nereye gidiyoruz’ deyip, düşünmenin fırsat zamanlarıdır .1930’da Atatürk’ün İstanbul ziyaretinde kapıyı çalarak girdiği ve öğrencilerin arasına oturarak dinlediği Hukuk Fakültesi dersindeki fotoğrafını çoğumuz tanırız. Ama Atatürk’ün hemen solundaki genç kızla erkeğin bundan kısa süre sonra hayatlarını birleştirdiğini; erkeğin avukat, kızınsa yargıç olarak meslek hayatlarını sürdürdüğünü bilen, ancak bu iki kişiyi tanıyanlardır.

Bu kitap işte bu çiftin hikâyesini anlatıyor. 19. yüzyılda başlayan bu hikâye, hem İstanbul-Beşiktaş’ta üçüncü kuşak olarak doğup büyüyen genç kızın, hem de kuşaklardır Karaman’da yaşayan genç erkeğin aile tarihleriyle örülü. Bu iki genci Atatürk’ün yanı başında buluşturan bir kuşak insanın ve yaşadıkları muhitlerin öyküleri, aynı zamanda Osmanlılıktan Cumhuriyet’e geçişin de bir hikâyesi.

‘Atatürk Cumhuriyetin saatini ileriye doğru kurmuştur’, diyor Ahmet Hamdi Tanpınar. Ben de yazımı bitireyim :

Bu saat durmaz !