"17 Nisan 1940 tarihi Turkiyede çağımızın dünya şartlarına uygun bir eğitim anlayışının kanun hükmüyle saptandığı gündür. Geçmiş 17 Nisanlar bu yeni anlayışın zaferlerini hatırlatan gelecekleri de yeni zaferlerle bezeyecek bayram günlerini müjdeleyen tarihlerdir."  İsmail Hakkı TONGUÇ

            Köy Enstitülerinin 85. Kuruluş yıl dönümü ülkenin her köşesinde kutlandı ve ülkemizde dibe vuran eğitim sistemi konuşularak ne yapmalı tartışıldı. Nisan ayı boyunca devam edecek olan bu etkinliklerde eğitimin piyasalaşması, dinselleştirilmesi, Cumhuriyet Eğitim Devrimindeki örselenmeler, proje okullarındakı öğretmen kıyımı, liseli gençlerin tepkisi, öğretmen akademileri ve Türkiye nasıl bir eğitim reformu yapmalı tartışmaları öne çıktı. Köy Enstitüleri kazanımını 2001 yılından beri düzenlediği etkinliklerle ülke gündemine katan YKKED Genel Merkezi ve 23 şubesi aktif olarak alanlarda ve salonlardaydı. Yerel yönetimler, Eğitim-Sen, Eğitim-İş, ÇYDD ve ADD’deki dostlarımız da bu etkinliklerde yer aldılar. YKKED, 2003 yılından beri her 17 Nisan’da ülkemizin yüz akı aydın ve sanatçılara “Aydınlanma Onur Ödülü” veriyor. YKKED, Genel Merkez Yönetim kurulundaki arkadaşlarımız bu yıl ödülü Manisa Büyükşehir Belediyesinin ev sahipliğinde  müziğimizin  değerli ismi Cahit Berkay’a verilmesini kararlaştırdı. Cahit Berkay ile  2019 yılında ortak bir çalışmamız olmuştu. Beylikdüzü Belediye Başkanı Sayın İmamoğlu’nun desteği ile arkadaşımız Cengiz Özkarabekir’in hazırladığı, o dönemde çok büyük ilgi gören  “Yücel’in Çiçekleri” belgeselinde Cahit Berkay film müziğini yapmış, ben de metin danışmanı olarak belgesel filme katkı yapmıştım.

CAHİT BERKAY’IN KISA ÖZGEÇMİŞİ

            Cahit Berkay, 1946 yılında Isparta Senirkent’te dünyaya gelir. 1959 yılnda ailesi ile birlikte İstanbul’a yerleşen Berkay İstanbul’da Fındıklı Ortaokulu, Kabataş Erkek Lisesi ardından İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesini tamamlar. Müziği ilkokul yıllarında mandolin ile başlayan Berkay amatör olarak sürdürdüğü müzik çalışmalarını  çok farklı sanatçılar ve gruplarda sürdürür. Rana-Selçuk Alagöz kardeşlerinin orkestrasında yer alır. 1970’li yıllarda Anadolu Rock müziğinin temsilcisi olarak besteci kimliği öne çıkmaya başlar ve gitar dışında bağlama, cura ve yaylı tambur çalmaya başlar. Barış Manço, Selda Bağcan, Cem Karaca ve Ali Rıza Binboğa ile  ile çalışır. Moğollar gurubunun kurucusu olan Berkay "Moğollar 94" albumu ile ilk   dönemlerinden farklı olarak politik ve çevreci mesajlar vermeye başlarlar. Cahit Berkay, arkadaşlarıyla beraber Coca Cola'nın sponsorluğunu yaptığı "Rock'n Coke"  festivaline karşı olarak "Barışarock" festivalinin düzenlenmesine destek oldu.  Moğollar ve   Berkay, sinema filmleri için de müzik yaparlar ve pek çok ödüle imza atarlar.  1976'da düzenlenen 1. İstanbul Film Festivali "En İyi Film Müziği" ödülünü "Ben Sana Mecburum" filmine yaptığı müzikle kazandı. "Selvi boylum al yazmalım" filmine yaptığı müzik  büyük beğeni kazandı.

CAHİT BERKAY’IN MÜZİĞE BAKIŞI

            Cahit Berkay, kendisiyle yapılan söyleşilerde yaptığı müzik ve bestelerine ilişkin sevgi üzerine besteler yaptığını, sevginin sağı solu olmaz diyerek “Müziğimle barışı, insan, ülke, doğa sevgisini anlattım” ifadelerini kullanır. Berkay, Anadolu’nun farklı yörelerinin ezgilerini, kendine özgü üslubu ile harmanlayarak bizi, bizim ezgilerimizle anlatan, hikâyesi olan besteler ile günümüzde çok önemli müzik insanıdır.  55 yıldır besteleri ile Türk folklorunu ulusal ve uluslararası çapta tanıtmış bir “Anadolu Rock” müziğinin ülkemizdeki ilk ve en önemli temsilcilerinden biridir.  Berkey, müziğin evrensel boyutunu hümanist yönüyle ve kaynağını türkülerden alan bir anlayış ile birleştirebilmiştir.  Berkay “ulusaldan evrensele” bir sanat anlayışını hayata geçiren Köy Enstitüleri anlayışını adeta kendi çalışmaları içine katmıştır. Bu çalışmaları nedeniyle Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi 2018 yılında Cahit Berkay’a “fahri doktora” unvanı vermiştir. Kendisiyle yapılan bir söyleşide müziğe bakışındaki temele ögeleri: “Ben Anadolu'da yaşayan bir insanım. Ispartalıyım. Bu topraklarda doğdum ve büyüdüm. Benim çocukluğumdan beri önümü açan, bana verilen nasihatler, 'Sen bu topraklarda yaşıyorsun, bu topraklardaki kültürü dibine kadar araştırıp, öğrenmen ve özümsemen gerekiyor' şeklinde oldu. Bunu genç yaşlarda iyi anlamışım. Burada mütevazı olmaya gerek yok. Gerçekten bunu iyi anladım. Türkülerimize çok önem verdim. Benim çocukluğum hep türkülerle geçmiştir zaten. Onun çok büyük faydasını gördüm. Batı müziği derseniz, onlara da çok açıktım. Gençliğimde dünya müziğini de tanımaya çalıştım." ifadeleriyle aktarır.

            Selvi Boylum Al Yazmalım filminin müziğinin ortaya çıkışı  ile ilgili bir soruya “Bu film nerede geçiyor? Osmaniye'de. Osmaniye'nin kültüründe ne vardır? Davul, zurna, bağlama, kaval vardır. Ben bunlardan yola çıktım. Bunlar biraz da müzikal zeka isteyen şeyler. Çözüm bulacaksın. Çözümde kullanacağın materyal var. Hepsi bir arada olunca öyle bir netice çıkıyor. Mütevazı olmayayım. İyi işler yapmışız.” ifadeleriyle yerel kültürü tanımanın önemini işaret eder. 55 yıllık müzik hayatının  çabuk ve dolu dolu geçtiğini ifade eden Berkay: “Şu geldiğim noktada yaptığım işlerden mutluyum. İyi ki müzisyen olarak bu hayata girmişim. Bunların hepsinin sebebi gerçekten çok çalışmak. Uykusuz günler. O Yeşilçam günlerim, sinema müzikleri ürettiğim yıllar... Gerçekten şaka gibi ama uykusuz 48 saati devirdiğimiz günler olmuştu. Bu aşamada gençlerimize mutlu olabilecekleri, severek çalışabilecekleri meslek edinmeleri anlamında şans diliyorum.”

MANİSA’DA AYDINLANMA ONUR ÖDÜLÜ TÖRENİ VE CAHİT BERKAY

            Bandırma’daki konuşmam nedeniyle törene katılamamıştım.  Ama basına, sosyal medyaya yansıyan bilgilerle, videolarla  etkinliği izleme olanağı bulmuştum.  17 Nisan 2025 günü Cahit Berkay Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği’nin 2025 Aydınlanma Onur Ödülünü almak için Manisa’daydı. Sunumunu şair Tuğrul Keskin’in yaptığı törende  açılış konuşmalarını YKKED Genel Başkanı  Gökhan Bal ve Manisa Büyükşehir Belediye Başkaı  Ferdi  Zeyrek yapmış, törende panelist olarak Mustafa Balbay ve Murat Bakan konuşmacı olarak yer almışlardı.  Prof. Dr. Ayfer Kocabaş’ın yönettiği YKKED Mandolin Orkestrası Cahit Berkay’ın bestelediği   “Selvi Boylum Al Yazmalım ve  Dila Hanım” filmlerinin müziklerini seslendirerek Cahit Berkay’ı selamladılar. Törende okunan  YKKED Genel Merkez Yönetim Kurulundaki arkadaşlarımızın hazırladığı ödül gerekçesinde “1968 Kuşağı’nın değerli ve eylemli bir müzik insanı olmanız, bütün eserlerinizde Anadolu’nun ezgilerini ve çığlığını Batı müziğinin formu ve enstrümanlarıyla harmanlayıp dünyaya tanıtmanız, 1970’lerden itibaren başta “Selvi Boylum Al Yazmalım” olmak üzere 400’e yakın bestelediğiniz müzik ve şarkılarınızda Cumhuriyetin aydınlanmacı değerleri ile Anadolu’nun binlerce yıllık kadim kültürüne yaslanışınız, 60 yıllık sanat yaşantınız içinde çizginizden kopmadan aydınlık ülke yarınları için hem düşünceleriniz hem eserlerinizle mücadele sathında oluşunuz, iktidar unsurlarının her türden baskı ve şiddetine maruz kalmanıza karşın çizginizden ödün vermeyişiniz, bugün de onurlu bir sanatçı/yurttaş olarak Cumhuriyetçi ve kurucu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyet ülküsüne sıkı sıkıya bağlılığınızı sürdürmeniz nedeni ile; Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği 2025 Aydınlanma Onur Ödülü’nü size sunmaktan büyük kıvanç duyuyor ve sizi saygıyla selamlıyoruz.” İfadeleri yer almıştı. Daha sonra söz alan Cahit Berkay ödülü almaktan duyduğu mutluluğu ifade edereken: “Bu ödülü son günlerde sürgün edilen öğretmenler ve öğretmenleri için mücadele eden sevgili liseli öğrenciler adına alıyorum” derken tüm salon ayakta Cahit Berkay’ı selamlamıştı.

            Yücel’i, Tonguç’u, tüm enstitü mezunu eğitim kahramanlarını ve Cahit Berkay’ı 17 Nisan aydınlığı ile selamlıyorum.

             

 

      

 

 

 

 

 

 

.